"Η Λεμονιά" την Τρίτη 11/1/11

στο Παυσίλυπο στις 9:30 μ.μ.

εισιτήριο: 5 € και για τα μέλη της Λέσχης 3 €

Σκηνοθεσία :Εράν Ρικλίς
Παίζουν: Χιάμ Αμπάς, Αλί Σουλιμάν, Ρόνα Λίπαζ-Μάικλ, Ντορόν Ταβορί
Χρονολογία παραγωγής: 2008
Χώρα παραγωγής: Ισραήλ/ Γερμανία/ Γαλλία
Διάρκεια: 106΄

ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΟΙΝΟΥ "Πανόραμα"- Φεστιβάλ Βερολίνου 2008

Υπόθεση: Η Σάλμα Ζιντάν μετά το θάνατο του άντρα της ζει μόνη σε ένα μικρό χωριό στη Δυτική Όχθη της Παλαιστίνης. Ο Υπουργός άμυνας του Ισραήλ, Ίσραελ Ναβόν έχτισε το νέο του σπίτι πάνω στην Πράσινη Γραμμή, στα σύνορα μεταξύ του Ισραήλ και των κατεχόμενων εδαφών, στην άκρη του κήπου της Σάλμα με τις λεμονιές. Οι ισραηλινές δυνάμεις ασφάλειας αποφασίζουν ότι ο κήπος αποτελεί απειλή για την ασφάλεια του υπουργού και διατάζουν να ξεριζωθούν τα δέντρα. Η Σάλμα αποφασίζει να παλέψει για τις λεμονιές που φύτεψε ο πατέρας της πριν πενήντα χρόνια και τής θυμίζουν τον ιδρώτα, το αίμα και τα δάκρυα που έχουν χύσει σε αυτόν τον τόπο οι δικοί της άνθρωποι. Ξεκινά μια δικαστική εκστρατεία φτάνοντας μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ προκειμένου να σώσει τα δέντρα που φροντίζει τόσα χρόνια και είναι η μοναδική πηγή εισοδήματός της. Στον αγώνα της τη στηρίζει ένας νεαρός δικηγόρος, ο Ζιάντ Νταούντ, ο οποίος έρχεται σε αντιπαράθεση με μια ομάδα δικηγόρων του Ισραηλινού Στρατού. Μέσα από την καθημερινή τους σχέση ο Ζιάντ και η Σάλμα σταδιακά αισθάνονται μια ερωτική έλξη. Η σχέση τους γίνεται περίπλοκη και επικίνδυνη, δεδομένου ότι οι χήρες στην αραβική κοινωνία δεν είναι ελεύθερες να συνάπτουν ερωτικούς δεσμούς, πόσο μάλλον με νεότερους άντρες. Η Σάλμα παρά τις πιέσεις που δέχεται και από τις δύο πλευρές, βρίσκει το σθένος να συνεχίσει τον αγώνα της. Αυτός ο αγώνας της και το πείσμα που επιδεικνύει προκαλούν εντύπωση στη Μίρα Ναβόν, σύζυγο του υπουργού Άμυνας. Η Μίρα ζει αποκομμένη στο νέο σπίτι της περνώντας πολλές ώρες μόνη. Ο άντρας της λόγω δουλειάς λείπει συνεχώς από το σπίτι και η κόρη τους σπουδάζει μακριά τους. Παρά τις διαφορές και τα σύνορα που υψώνονται ανάμεσά τους, οι δύο γυναίκες αναπτύσσουν μια ιδιαίτερη σχέση κατανόησης, βρίσκοντας απρόσμενα η μία υποστήριξη στην άλλη...

Λίγα Λόγια από τον Σκηνοθέτη για την ταινία:
(από συνεντυξή του στην Ευάννα Βενάρδου στην Ελευθεροτυπία)

"Συνέβη κάποια χρονιά πριν, κοντά στο σπίτι του τότε υπουργού Αμύνης, και δεν πήρε μεγάλη δημοσιότητα, όμως η ιστορία μού φάνηκε φοβερά ενδιαφέρουσα. Η ταινία μάς αφορά όλους. Τα ζητήματα ασφάλειας και άμυνας δημιουργούν συνεχώς παρανοϊκές καταστάσεις που συχνά βλάπτουν τους ανθρώπους...... .Ένα τείχος δεν είναι η λύση"
-Αλήθεια, θα πήγαινε ποτέ ένας ισραηλινός υπουργός Αμύνης να ζήσει δίπλα στα εδάφη του «εχθρού»;
"Ναι. Η ισραηλινή νοοτροπία είναι πως μας επιτρέπεται δικαιωματικά να ζούμε όπου θέλουμε. Πολλές νέες ισραηλινές πόλεις είναι χτισμένες πάνω στα σύνορα με τα παλαιστινιακά εδάφη -σαν μια πολιτική δήλωση, αλλά και επειδή πρόκειται για όμορφες περιοχές και όχι τόσο ακριβές..."
-Η ιστορία με τις λεμονιές ακούγεται πράγματι παρανοϊκή. Όμως ένας βομβιστής θα μπορούσε όντως να κρυφτεί ανάμεσά τους.
"Και οι δύο πλευρές έχουν το δίκιο τους. Η μόνη λύση φυσικά είναι η ειρήνη, αλλά στο μεταξύ, μια και δεν είμαι αφελής, φαντάζομαι πως πρέπει να βρούμε πρακτικούς τρόπους να ζούμε μαζί. Όμως το να ορθώνουμε ένα τεράστιο τείχος ή να κόβουμε δέντρα, σίγουρα δεν είναι η λύση"
-Η ταινία σας αποτελεί ένα έμμεσο σχόλιο στην ισραηλινή στρατιωτική επιθετικότητα;
"Δεν μ' αρέσει να βομβαρδίζω το κοινό με ξεκάθαρα μηνύματα. Η "Λεμονιά" μιλάει για τη σύγχυση στη Μέση Ανατολή. Είναι μια ταινία για τους Παλαιστίνιους όσο είναι και για τους Ισραηλινούς. Και οι δύο πλευρές υποφέρουν, εύχονται για την ειρήνη και όμως κάνουν όλες τις λάθος κινήσεις για να την πετύχουν".
-Τους αντιμετωπίζετε και με κάποιο χιούμορ...
"Ναι, γιατί πιστεύω πως το χιούμορ, σε μια τέτοια ταινία, είναι ο καλύτερος τρόπος να εξουδετερώσεις το πιθανό αίσθημα ανταγωνισμού εκ μέρους του κοινού. Κάνω ταινίες για ανθρώπους -και οι δύο αυτές πλευρές είναι πρώτ' απ' όλα άνθρωποι που βρίσκονται αντιμέτωποι με καταστάσεις που δεν μπορούν να ελέγξουν".
-Οι Παλαιστίνιοι απεικονίζονται πολύ θετικά μέσα από την ηρωίδα, αλλά τον θεατή απωθεί η αντίδραση κάποιων άλλων, στο καφενείο, που αποκρούουν με ψυχρότητα την έκκλησή της για βοήθεια, απλώς επειδή είναι γυναίκα.
"Δεν είναι μόνο θέμα των μουσουλμάνων αυτό. Αλλά μια Παλαιστίνια, και μάλιστα χήρα, υποτίθεται πως δεν προβάλλει αντίσταση όπως η Σάλμα. Όλοι περιμένουν από αυτήν είτε να μείνει μόνη, είτε να παντρευτεί κάποιον από την οικογένεια του συζύγου της. Δεν δικαιούται να ερωτευτεί ή να παντρευτεί ένα νεότερο άντρα".
-Η ισραηλινή σύζυγος υπουργού, που αρχίζει να ασφυκτιά με όλα αυτά τα μέτρα ασφαλείας, και η Παλαιστίνια, που εξαιτίας τους, κινδυνεύει να χάσει τα πάντα, έρχονται ψυχικά κοντά. Μήπως υπονοείτε πως η γυναικεία ευαισθησία μπορεί να φέρει κάποια λογική σε όλ' αυτά;
"Δεν είμαι σίγουρος. Έχουμε δει πολύ άσχημα παραδείγματα γυναικών στην εξουσία. Νομίζω πως αυτό που με ενδιέφερε είναι να δείξω πόσο σημαντικό είναι να δείχνουμε ευαισθησία απέναντι στον «άλλο»"
-Οι ισραηλινές αρχές δεν ενοχλήθηκαν από την ταινία;
"Το Ισραήλ είναι μια πραγματική δημοκρατία, έτσι δεν είχα τέτοια προβλήματα. Αντιθέτως, το φιλμ υποστηρίχθηκε από το Ταμείο Κινηματογράφου. Το πρόβλημά μου ήταν το κοινό. Ενώ η προηγούμενη ταινία μου «The syrian bride» ήταν μεγάλη επιτυχία στο Ισραήλ, η «Λεμονιά» δεν είχε την ίδια τύχη. Ίσως γιατί η ιστορία αυτή χτύπησε κάποια ευαίσθητα νεύρα σε σχέση με τους Παλαιστίνιους. Με ενδιέφερε, όμως, η ιδέα ότι κάποιος με τόσο μεγάλη εξουσία, όπως ένας υπουργός Αμύνης, καλείται να χειριστεί ένα τόσο μικρό ζήτημα. Δεν ξέρω αν είδε την ταινία ο νυν υπουργός, πάντως γνωρίζω πως την παρακολούθησαν πολλοί στρατηγοί και την αγάπησαν".